The EU4Environment

2023 թվականի հունիսի 3-ին Ռեսուրսների արդյունավետության և մաքուր արտադրության փորձագետներ Սուսաննա Հակոբյանի, Պերճ Բոջուկյանի և բիզնես պլանավորման փորձագետ Արթուր Ղազարյանի կողմից իրականացվել է Մոնիթորինգային այց Լոռու մարզի Վանաձոր քաղաքում գործող «ԿԱՐԱ ԵՎ ԿԱՐԵՆ ՍՊԸ»։ Այցի նպատակն էր կաթնամթերքի արտադրության ոլորտում ՌԱՄԱ գնահատման արդյունքների իրականացման առաջընթացի նկարագրումը, ինչպես նաև բիզնես պլանավորման գործողությունների նախանշումը: Մոնիթորինգի այցի ընթացքում նկատելի էին մի շարք բարելավումներ, որից առաջինը կաթնամթերքի՝ թթվասեր, մածուն կիսաավտոմատ շշալցման հոսքագծի փոխարինումն էր, ամբողջովին ավտոմատ հոսքագծով: Այն վերացնում է ձեռքի աշխատանքի անհրաժեշտությունը և բարձրացնում արտադրողականությունը: Ակնկալվում է, որ այս փոփոխությունը կբարձրացնի արտադրական գործընթացի արդյունավետությունը: Այս փոփոխությունը ապահովում է տեխնիկական առաջընթաց մի շարք առավելություններ.

«ԷԼԲԱՏ» ՓԲԸ-ն բարձրորակ կապարաթթվային մարտկոցների առաջատար արտադրողն է: Ընկերությունն առաջարկում է մեքենաների և առևտրային տրանսպորտային միջոցների մարտկոցների լայն տեսականի 40-100 A/H և 120-200 A/H արագությամբ և տրամադրում է տեխնիկական ծառայություններ՝ իր հաճախորդների համար մարտկոցի լավագույն տարբերակը ընտրելու համար: Ձեռնարկության տարեկան արտադրությունը կազմում էմոտ 15000 մարտկոց: Իր բնապահպանական արդյունավետությունը բարելավելու և ռեսուրսների (նյութեր, ջուր, էներգիա) օգտագործումը օպտիմալացնելու դրդապատճառներով ընկերությունը միացել է ԵՄ կողմից ֆինանսավորվող EaP GREEN ծրագրին 2015 թվականին: Ծրագիրը համահունչ էր ELBAT-ի բնապահպանական կառավարման համակարգին (EMS), որի նպատակները ներառում են արտադրության բացասական ազդեցությունը նվազագույնի հասցնելը, շրջակա միջավայրի վերաբերյալ համակարգերի ներդնումը և մարդկանց համար ռիսկերի նվազեցումը: EaP GREEN-ի շնորհիվ ՌԱՄԱ-ն այժմ լավ ըմբռնված հայեցակարգ է ELBAT-ում, և այն օգտագործվում է ընկերության աշխատանքը բարելավելու համար՝ որպես բնապահպանական կառավարման համակարգի EMS-ի մաս: Այս պատմությունը ցույց է տալիս ընկերության փորձը, որը զեկուցվել է 2021 թվականին իրականացված մոնիտորինգից հետո՝ ծրագրի ավարտից չորս տարի անց: ՌԱՄԱ միջոցառումները հանգեցրին ընկերության օգուտներին, ինչպիսիք են 5/7 RECP տարբերակների իրականացում (ներառյալ ավելի ճիշտ կառավարումը՝ ընդհանուր էներգաարդյունավետությունը բարելավելու համար) Ընդհանուր տնտեսական խնայողություն՝ 81,550 եվրո/տարի Ընդհանուր մարման ժամկետը 2,5 տարի Մարտկոցի մեկ միավորի համար ռեսուրսների սպառման կրճատում. Էլեկտրաէներգիա՝ 2 % | Բնական գազ՝ 4 % | Ջուր՝ 16% Մարտկոցի մեկ միավոր կապարի թափոնների արտադրության կրճատում` 11% Արտանետումների կրճատում 10 տոննա CO-eq/տարի Աշխատանքի առողջության և անվտանգության բարելավված միջոցառումներ (էներգիայի և թափոնների ավելի լավ կառավարման շնորհիվ) Նպաստում շրջակա միջավայրի բարելավմանը (ELBAT-ի բնապահպանական կառավարման համակարգի շրջանակում):

Եվրոպական միությունը հանուն շրջակա միջավայրի «Ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման և մաքուր արտադրության (ՌԱՄԱ) ծրագրի թիմը մի շարք այցելություններ է իրականացրել այն ընկերություններին, որոնք աշխատում և համագործակցում են ծրագրի հետ՝ ռեսուրսների արդյունավետության և ավելի մաքուր արտադրության միջոցառումների շրջանակներում, որոնք առաջարկվել են «Կանաչ տնտեսություն Արևելյան գործընկերության տարածաշրջանում» (EaP GREEN) ծրագրի շրջանակներում 2014-2017 թվականներին ՝ ռամա գնահատման աուդիտների արդյունքում: Այս ՓՄՁ-ներն աշխատում են շինարարական նյութերի, քիմիական, մետաղական, սննդի և գյուղատնտեսական արտադրության ոլորտներում. Հայաստանի փոքր և միջին ձեռնարկությունները ստացել են տեխնիկական խորհրդատվություն և առաջարկներ՝ ուղղված ամեն ձեռնարկության համար նախատեսվող առանձին գործողությունների իրականացմանը, որոնք առաջարկում են ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման և մաքուր արտադրության լուծումներ: Այդ ժամանակից ի վեր, մյուս ընկերություններն միացել են ՌԱՄԱ-ի միջոցառումների կիրարկմանը, որի արդյունքւոմ բարելավվել են ընկերություններիկ բնապահպանական կատարողականները, իջեցվել են արտադրության ծախսերն և բարձրացել է արտադրողականությունը: ՌԱՄԱ գնահատումները բացահայտեցին ռեսուրսարդյունավետության մի շարք տարբերակներ, որոնք այնուհետև ընկերությունները կարողացան իրականացնել՝ ելնելով իրենց հատուկ կարիքներից, առկա ռեսուրսներից, կարողություններից և առաջնահերթություններից: Այս գործընթացի ընթացքում ընկերությունների կողմից իրականացված ՌԱՄԱ միջոցառումներն օգնեցին նվազեցնել թափոնները և վերածել այն նոր նորարարական արտադրանքի, ներմուծեցին ջրի խնայողության տեխնոլոգիաներ մարտկոցներ արտադրող ընկերությունների համար, առաջարկեցին նոր լուծումներ էներգաարդյունավետության և արևային էներգիայի օգտագործման վերաբերյալ՝ կրճատելով արտանետումները, նախաձեռնեցին գիտելիքների փոխանակման և կիրառում այլ կազմակերպությունների հետ, կիրառեցին ՌԱՄԱ մեթոդոլոգիան իրենց սեփական տիրույթներում: