ՌԱՄԱ կիառման բիզնես օրինակ՝ «ԷԼԲԱՏ» ՓԲԸ
«ԷԼԲԱՏ» ՓԲԸ-ն բարձրորակ կապարաթթվային մարտկոցների առաջատար արտադրողն է։ Ընկերությունն առաջարկում է մեքենաների և առևտրային տրանսպորտային միջոցների մարտկոցների լայն տեսականի՝ 40-100 Ա/ժ և 120-200 Ա/ժ, և տրամադրում է տեխնիկական ծառայություններն իր հաճախորդների համար՝ մարտկոցի լավագույն տարբերակն ընտրելու նպատակով։ Ձեռնարկության տարեկան արտադրանքը՝ մոտ 15,000 մարտկոց։ Իր բնապահպանական արդյունավետությունը բարելավելու և ռեսուրսների օգտագործումը (նյութեր, ջուր, էներգիա) օպտիմալացնելու դրդապատճառներով ընկերությունը 2017 թվականին միացել է «Կանաչ տնտեսություն Արևելյան գործընկերության տարածաշրջանում» (EAP Green) ծրագրին։ Ծրագիրը համահունչ էր ԷԼԲԱՏ-ի բնապահպանական կառավարման համակարգին (ԲԿՀ), որի նպատակն է շրջակա միջավայրի վրա արտադրական համակարգերի բացասական ազդեցության և մարդկանց սպառնացող ռիսկերի նվազեցումը։ «Կանաչ տնտեսություն Արևելյան գործընկերության տարածաշրջանում» (EAP Green)-ի շնորհիվ ԷԼԲԱՏ-ում ՌԱՄԱ-ն այժմ ընդունված հայեցակարգ է և օգտագործվում է՝ բարելավելու ընկերության աշխատանքը՝ որպես իր ԲԿՀ-ի մաս։ Այս հրապարակումն ընկերության փորձառության մասին է, որը զեկուցվել է 2021 թվականին իրականացված մոնիթորինգից հետո՝ ծրագրի ավարտից չորս տարի անց:
ՌԱՄԱ գնահատումն ուսումնասիրել է արտադրական տարածքը և հայտնաբերել լավ տնտեսվարության պրակտիկա և յոթ տարբերակներ, որոնք այնուհետև բաշխվել և ընդունվել են երեք բլոկներում։
ՌԱՄԱ տարբերակ 1։ Էներգիայի ավելի արդյունավետ օգտագործում: Ընկերությունն իրականացրել է բնական գազի և էլեկտրաէներգիայի սպառման կրճատման համակցված ծրագիր։ Ջերմային խողովակաշարի ցանցի նորոգմամբ, կապարի ձուլման վառարաններում այրման գործընթացի կանոնավոր հսկողությամբ, արտադրական գործընթացի տաքացվող մակերեսների օպտիմալացման և տաք ջրամատակարարման ջերմային թափոնների վերականգնման միջոցով հասավ բնական գազի խնայողության։ Էլեկտրաէներգիայի խնայողություն՝ պարապուրդի ժամանակի կրճատում, լուսավորության հարմարեցում պահանջարկին և աշխատանքային կայանի պայմաններին, LED լամպերի օգտագործում և հովացրած ջրի վերաօգտագործում, այս ամենը ստեղծեց էներգիայի էական խնայողություն:
ՌԱՄԱ տարբերակ 2։ Ջրի վերաօգտագործման տարբերակներ: Կուտակիչների հովացման համակարգից ջրի հոսքերը վերականգնվել են ջրի փակ շրջանի միջոցով՝ խնայելով ջրի ծավալը և էներգիան, նվազեցնելով ջերմափոխանակման համար էներգիայի անհրաժեշտությունը:
ՌԱՄԱ տարբերակ 3։ Նյութերի և թափոնների առաջացման կրճատում: Պլաստիկ թափոնները (օրինակ՝ պոլիէթիլենը, որը հավաքվում է կուտակիչի փաթեթավորումից) վերականգնվել և վաճառվել են վերամշակման համար։ Հաշվի առնելով վտանգավոր թափոնները նվազեցնելու ընկերության պատրաստակամությունը՝ ամենակարևոր փոփոխությունը կապարի կորզման համակարգի ներդրումն էր, որը հեշտացնում էր կապարի արդյունահանումը տիղմից և գործառնություններից դեն նետված մածուկներից և դրա վերադարձը արտադրական ցիկլ: Արդյունքում ամեն տարի 60 տոննա կապար վերաօգտագործվում է կա՛մ արտադրական գործընթացում, կա՛մ վաճառվում արտաքին օգտագործողներին։
Ընկերությունը կձգտի իրականացնել առաջարկվող ՌԱՄԱ միջոցառումները, որոնք եղել են ավելի վաղ գնահատման մեջ: Ինֆրակարմիր ջեռուցման և բարձր արդյունավետ տրանսֆորմատորների տեղադրման նման տարբերակներն ավելի համապարփակ վերլուծության կարիք ունեն՝ դրանց տնտեսական և բնապահպանական իրագործելիությունը հաստատելու համար: Մյուս կողմից, մոնիթորինգի իրականացման շնորհիվ գնահատման փուլում է 500 կՎտ անվանական հզորությամբ ՖՎ արևային համակարգի տեղադրման հնարավորությունը։ Տարեկան ծախսերի խնայողության ներուժը կկազմի 38,000 եվրո/տարի՝ այդպիսով 61%-ով նվազեցնելով ցանցի էլեկտրաէներգիան: Այս տեխնոլոգիայի մեջ ներդրումները Հայաստանում արագ վերադարձ չունեն, քանի որ մարման ժամկետները կազմում են մոտավորապես յոթ տարի: Այնուամենայնիվ, այն ապահովում է վերականգնվող էներգիայի աղբյուրներին հասանելիությունը առնվազն 20 տարի: Ընկերությունը պետք է դիտարկի այս միջոցառումներն ապագա գործողությունների համար, քանի որ այն նաև աշխատում է իր բնապահպանական կառավարման համակարգի (ԲԿՀ) վրա, որի համար ՌԱՄԱ-ն ներառվել է որպես բնապահպանական արդյունավետությունը բարելավելու կանոնավոր գործիք։
